Постинг
26.11.2007 16:38 -
Сите наши “Црнила”
Прикаска от берберница
Живко Аджија
От секога в Панчевата берберница имаше калабал’к и това повечко бадијалджии, муабетчии отколку муштерии кои чекаат за потстригванје на проредчените и побелени коси околу теминјата и зад ушите, како и за поткаструванје на нап’рчените им вежди и мустаци. Старио мајстор не им се с’рдеше на бадијалджиите што дукјана му го прев’рнаја в дебатен клуб, ами напротив, чувствуваше радост кога ке го исп’лнеха до последната расштимована столица. Според него, поарно е п’лен отколку празен дом. И онака, поне еднаш в месецо секој ке седне на берберскија стол. Тогај, Панче ке му стави бела испеглана престилка, зад тилот ке ја закачи со штипалка и ке ја започне “симфонијата” на расштраканите ножици. От пенсионерите наплакјаше по намалена тарифа. Верен на постулата че доверието к’м лугјето го краси берберскија еснаф, не го проверјаваше пенсионерскио статус на тазе муштериите.
На витрината беше залепил афиш “За ученици и пенсионери потстрижванјето е сто денари”.
Учениците не го посештаваха. Тие ги п’лнеја фризерските салони, в кои се шират ароми от спрејови и к’де трештат хитови от последните седмични топ листи, но к’де за моделиранје на фризури според најновите фазони се плаштаја двојно повисоки цени.
В Панчевата берберница доминирахме ние – пенсионерите. Тука владееше атмосфера на генерации от третата доба: падаа критики на сметка на политичарите, чести беа теми за старечките хронични болести, за недостигот на лекарства в аптеките, за положението в старческите домови и за зголемените цени на гробните места, вклучително погребалните расходи.
Еден јануарски ден, кога ламиринената печка, преп’лнена с летвички от дрвени гајби се беше распламтела та в берберницата бе топло како в турски амам, слушнах сторија за некогашна с’штинска случка, што ја раскажа еден пенсиониран УДБовец, бивш партизан от 1944 година (разбира се). Вс’шност, тој расказваше на своја пријател с повишен тон, поради обострана наглувост. Така, сакајки или не, разговора го следехме скоро сичките прис’тни. Може би това било намерението на расказвача?! Дејствието се е случило в исклјучителните времена кои претходили на деветтосептемвриските дни, когај б’лгарската военна и административна власт требало да напусне Македонија за винаги и да остави на злочестата с’дба част от своја монолитен етнос с’с славно минало, за да б’де разбит от еничерски родоотс’пници и преврнат в разнебитена агломерација. В тие исклјучителни времена, исп’лнени с’с секидневни турбуленции, крајни неизвесности, преминаванје от псевдоалтруиз’м и халјуцинантен ентусиаз’м в свиреп егоиз’м, кога леко како на шега се губеха гласови и се случуваја многу лични и семејни драми, кога се налагаја “идеолошки” пресметки и владееја военовременски етички норми, психологии на ништожества, промени на национално с’знание и што ли оште не, човека се бе реинкарнирал в праисконски звер.
Но, да се в’рнеме в берберницата: през летото 1944 година се случило “историското” бегство на политичките (а между нив и по некој криминалец) ос’деници от затворот Идризово. К’м бежанците се приклјучил и затворскија управител, по происход от таканаречените “стари предели”. Веројатно човеко се надевал дека на тој начин се вклучува на страната на победителите. Прочем, целото б’лгарско население в Македонија по това време преко ношт прихвана спасителната идеја на македонизма, за да избегне реставрација на повампирена Јужна Србија, Вардарска бановина и проче, то ест, репресиите кои реално следват след изгубена војна (изгубена не на фронт ами в политичките констелации).
Бегството на идризовските затворници много п’ти било в детајли описвано, напудрено и нашминкано от неговите директни и странични учасници. Расказвачо в берберницата, представјавајки се како непосреден учасник в акцијата, каза дека бежанската група имала два проблема: преминаването на река Вардар и марш през планински предели.
“Когај стигнавме горе во шумата –расказваше- бевме воодушевени, оти за прв пат видовме вистински партизани. Командантот и политичкиот комесар н# прифатија с’рдечно, другарски и ни рекоа да седнеме да се одмориме. Командантот беше разбрал дека мегју нас е присатен управникот на затворотр, та го повика и му нареди да каже кои кои биле кодоши во Идризовскиот затвор.
-Не помнја имената им, обаче мога да посоча онези които се прис’тни тук- отговори управника и со п’рст започна да покажува- Ето този тук, онзи еј там и тоја които навежда главата.
За првиот и вториот не се изненадив: едниот беше криминалец, мајка си би ја продал за пола кутија цигари, за вториот сите го знаевме уште долу дека е цинкарош, но за третиот кој беше ја наведнал главата и се подзаскриваше, останавме стаписани. Та тој беше еден от најпочитуваните мегју нас политичките осуденици, доверлив другар, комунист со педигре. Кој би помислил дека итрецот играл двојна улога? Следните денови ме префрлива на теренска работа во Велешкиот реон и не ја знам разврската со кодошите, ниту судбината на управникот. Веројатно го платил цехот на нетактичната искреност, додека “итрецот” успејал да се спаси от отговорност, обвинувајки го управникот за клевета.
След војната, тој како маслинка се провираше кон високи партиски и д’ржавни функции. Дотера и до висока дипломатија а се експонира како публицист и писател. Дури и денес, остарен и алосан го гледам на телевизија како се влече по разни прослави, свечености и промоции. Обично седнува во првиот ред”- го заврши раскажуванјето пенсионираниот УДБовец, спомнувајки го со шепот името на итрецот, кое за жал не успејах да го слушнам.
Бараката от берберницата ја урнаха а мајстор Панче замина в пенсија. Пред извесно време в’в весник се појави некролог с фотографија на учесникот в бегството от Идризовскија затвор. Описвајки ја случката со кодошот-итрец, претполагам дека тој си ја олесни душата, подобно на берберот според прикаската за цар Тројановите козји уши.
prezemeno od:TRIBUNE
Два наши състава се борят за представите...
МЮСЮЛМАНИТЕ СА НАШИ БРАТЯ,А НЕ ТЕРОРИСТИ
Наши изселници поискаха 24-часов канал н...
МЮСЮЛМАНИТЕ СА НАШИ БРАТЯ,А НЕ ТЕРОРИСТИ
Наши изселници поискаха 24-часов канал н...
Няма коментари
Търсене
Блогрол
1. bugarash
2. karavelov
3. meto76
4. комитата
5. makedonskatribuna
6. radko
7. sekirata
8. tribune
9. georgiev
10. За българските работи
11. makedonska diskusiona grupa
12. teodordetchev
13. bugarash - blogspot
14. bugarash-wordpress
15. oblakoff
16. МЪГЛЕНСКА ПРАВОСЛАВНА АРХИЕПИСКОПИЯ
17. МАКЕДОНСКИЯТ НАУЧЕН ИНСТИТУТ
18. Български народни песни
19. Съюз на Македонските Организации
20. БУГАРАШ
21. МАКЕДОНСКО ДВИЖЕНИЕ ПРЕОБРАЖЕНИЕ
2. karavelov
3. meto76
4. комитата
5. makedonskatribuna
6. radko
7. sekirata
8. tribune
9. georgiev
10. За българските работи
11. makedonska diskusiona grupa
12. teodordetchev
13. bugarash - blogspot
14. bugarash-wordpress
15. oblakoff
16. МЪГЛЕНСКА ПРАВОСЛАВНА АРХИЕПИСКОПИЯ
17. МАКЕДОНСКИЯТ НАУЧЕН ИНСТИТУТ
18. Български народни песни
19. Съюз на Македонските Организации
20. БУГАРАШ
21. МАКЕДОНСКО ДВИЖЕНИЕ ПРЕОБРАЖЕНИЕ
